Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

transferre in

  • 1 transferre

    1) переносить, переводить (1. 39. 40 D. 11, 7. 1. 4 § 5 D. 2, 13. 1. 9 D. 8, 1. 1. 8 § 9 D. 2, 15) 2) употреблять (1. 206 D. 50, 16. 1. 96 pr. D. 30). 3) передавать, напр. право;

    translatio, передача, перевод, переуступка (1. 95 D. 35, 1);

    transf. dominium, proprietatem (1. 1 § 1 D. 1, 19);

    possessionem (1. 6 § 6 D. 37, 10. 1. 4 § 2 D. 4, 7. 1. 15 § 2 D. 50, 1. 1. 17 pr. 27 D. 3, 3. 1. 46 pr. D. 3, 3. 1. 35 § 4 D. 18, 1. 1. 5 pr. D. 26, 9. 1. 1. 4 C. 4, 29);

    transf. venditionem (проданную вещь) (1. 4 § 4 D. 18, 2. 1. 6 § 2 D. 5, 2);

    legatum (1. 20 D. 36, 1);

    transf. legatum, translatio legati, отмена прежнего и установление нового отказа;

    translatio возможна в четырех видах (1. 6 pr. D. 34, 4. 1. 1 § 1 D. 1, 21).

    4) склонять на свою сторону (Nov. Th. ?I. c. 1. § 4 I. 6).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > transferre

  • 2 nemo plus in alium transferre potest quam ipse habet

    Универсальный англо-русский словарь > nemo plus in alium transferre potest quam ipse habet

  • 3 nemo plus juris transferre poótest quam ipse hábet

    Locuciones latinas > nemo plus juris transferre poótest quam ipse hábet

  • 4 Перелагать

    - transferre;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Перелагать

  • 5 transfero

    transferre, transtuli, translatus V TRANS
    transport/convey/transfer/shift; transpose; carry/bring across/over; transplant; copy out (writing); translate (language); postpone, transfer date; transform

    Latin-English dictionary > transfero

  • 6 Перевозить

    - transferre; transportare; transvehere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Перевозить

  • 7 Пересаживать

    - transferre (semina e terra in terram); plantare; transplantare; transponere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Пересаживать

  • 8 Переселить

    - transferre; traducere; demigrare cogere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Переселить

  • 9 Проносить

    - transferre; transportare;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Проносить

  • 10 переносить

    transferre [fero, tuli, latum] (aliquid trans Alpes; causam in proximum annum); transponere [o, posui, positum]; transportare [1] (onera et jumenta); transmittere [o, misi, missum] (bellum in Italiam; febrium ardorem [претерпевать]); capere [io, cepi, captum] (magnitudinem fortunae; dolorem ex aliqua re); ferre [fero, tuli, latum]; sufferre (laborem; solem); perferre; pati [ior, passus sum]; durare [1]; perdurare [1]; tolerare [1] (hiemem; labores; pondus; sitim); sustinēre [eo, ui, tentum] (poenam; aetatem); subire [eo, ii, itum]; exsequi [or, cutus sum]

    • перенести страдание superesse dolori

    • молча переносить обиду mussitare [1] injuriam

    • невзгоды, которые приходится переносить ради общего блага subeundae pro re publica tempestates

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > переносить

  • 11 transfero

    transfĕro, ferre, tŭli, lātum (tralātum) - tr. - [st2]1 [-] porter plus loin, porter au-delà, transporter. [st2]2 [-] transporter (dans un triomphe), promener en public. [st2]3 [-] transplanter; greffer, enter. [st2]4 [-] transcrire, reporter (un compte). [st2]5 [-] remettre (à un autre moment), différer, ajourner. [st2]6 [-] traduire (un mot). [st2]7 [-] employer métaphoriquement. [st2]8 [-] changer, transformer, substituer, remplacer.    - consilium Lutetiam Parisiorum transfert, Caes. BG. 6, 3: il transporte l'assemblée à Lutèce, ville des Parisii.    - totumque se ad artes componendas transtulisse, Cic. Br. 48: il se consacra tout entier (selon Aristote) à la composition de traités théoriques.    - animum ad accusandum transferre, Cic.: se décider à accuser.    - culpam in aliquem transferre: rejeter la faute sur qqn.    - de tabulis in libros transferre: reporter du registre sur la copie.    - transferre causam in proximum annum, Cic.: renvoyer la cause à l'année suivante.    - transferre se ad album vestitum, Cic.: poser sa candidature.
    * * *
    transfĕro, ferre, tŭli, lātum (tralātum) - tr. - [st2]1 [-] porter plus loin, porter au-delà, transporter. [st2]2 [-] transporter (dans un triomphe), promener en public. [st2]3 [-] transplanter; greffer, enter. [st2]4 [-] transcrire, reporter (un compte). [st2]5 [-] remettre (à un autre moment), différer, ajourner. [st2]6 [-] traduire (un mot). [st2]7 [-] employer métaphoriquement. [st2]8 [-] changer, transformer, substituer, remplacer.    - consilium Lutetiam Parisiorum transfert, Caes. BG. 6, 3: il transporte l'assemblée à Lutèce, ville des Parisii.    - totumque se ad artes componendas transtulisse, Cic. Br. 48: il se consacra tout entier (selon Aristote) à la composition de traités théoriques.    - animum ad accusandum transferre, Cic.: se décider à accuser.    - culpam in aliquem transferre: rejeter la faute sur qqn.    - de tabulis in libros transferre: reporter du registre sur la copie.    - transferre causam in proximum annum, Cic.: renvoyer la cause à l'année suivante.    - transferre se ad album vestitum, Cic.: poser sa candidature.
    * * *
        Transfero, penul. corr. transfers, transtuli, penul. corr. translatum, penul. prod. transferre. Terent. Porter d'un lieu en autre, Transferer, Transporter, Transposer.
    \
        Exercitum in Africam transferre. Quintil. Faire passer en Afrique.
    \
        Ad se transferre. Plin. Transporter chez soy.
    \
        Ad aliquid faciendum se transferre. Cic. Laisser une chose et s'adonner ou jecter à une autre.
    \
        Amorem, suum alteri, vel in alterum transferre. Terentius. Mettre son amour à un autre.
    \
        Animum, oculosque ad aliquid transferre. Cic. Tourner.
    \
        Calores suos alio transferre. Propertius. Mettre son amour en une autre, Changer d'amie.
    \
        Causam aliquam alio transferre. Cicero, Qui a te caussam regiam alio transferebant. Qui vouloyent faire tomber la commission de remener le roy entre les mains d'un autre.
    \
        Caussam in proximum annum transferre. Caelius ad Ciceronem. Remettre à la prochaine annee.
    \
        Crimen in se, vel in alium transferre. Cic. Prendre le blasme sur soy, ou le rejecter sur un autre.
    \
        Ne posterius in me culpam transferas. Plaut. Ne t'en pren point apres à moy, Ne m'en jecte point le chat aux jambes.
    \
        Ab se culpam in milites transferebat. Liu. Il rejectoit la coulpe sur, etc.
    \
        Omnem culpam in te transfer. Cicero. Pren t'en à toy de tout l'affaire.
    \
        Sermonem alio transferamus. Cic. Parlons d'autre chose.
    \
        Factum aliquod ad inuidiam et fortunam transferre. Cicero. S'en prendre à fortune, En blasmer fortune, Rejecter la faulte sur fortune.
    \
        Capita aliqua in edictum prouinciale transferre. Cicero. Transcrire.
    \
        Iudicia transferre. Cicero, Sin absoluitur, desinemus nos de iudiciis transferendis recusare. Nous ne scaurions empescher que nous ne soyons deschargez du faict et exercice de la justice criminelle, et donner à autre la charge d'en juger.
    \
        Transferre Graecos authores. Quintil. Les traduire, translater, ou tourner en Latin, ou aultre language.

    Dictionarium latinogallicum > transfero

  • 12 auswandern

    auswandern, migrare, emigrare, demigrare, absol. od. aus einem Orte, ex alqo loco, nach einem Orte, in alqm locum (übh. aus-, fortziehen). – transmigrare alqo (hinüberziehen, nach einem Orte, z. B. Veios). – transferre domum suam od. (v. mehreren) domos suas. transferre domicilium suum od. (v. mehreren) domicilia sua. transferre sedem od. (von mehreren) sedes (seinen Wohnsitz, seine Wohnsitze nach einem andern Orte hin verlegen, absol. od. mit Ang. wohin? durch in m. Akk., z. B. in continentem, in Africam). – relinquere quaerereque patriam (das Vaterland verlassen u. ein anderes suchen). – domo emigrare (aus der Heimat fortziehen). – domo emigrare, aliud domicilium, alias sedes petere (aus der Heimat ziehen u. andere Wohnsitze suchen, von einer Völkerschaft). – aliorsum migrare (anderswohin ziehen). – sedem mutare, commutare. sedem ac locum mutare (seinen Wohnsitz mit einem andern vertauschen); verb. commutare sedes et transferre domicilia. – solum od. locum mutare. solum vertere (den heimatlichen Boden mit einem fremden vertauschen, euphemist. für »ins Exil gehen«; dah. auch mit dem Zus. exsilii causā, von politischen Flüchtlingen). – secedere in locum (aufrührerischerweise sich von der Obrigkeit trennen und aus der Stadt ziehen, wie die Römer auf den Heiligen Berg).

    deutsch-lateinisches > auswandern

  • 13 schmuggeln

    schmuggeln, I) v. intr.rem furtivam (res furtivas) transferre per publicanos, im Zshg. bl. rem od. res u. mercem od. merces transferre (heimlich Ware über die Zollinie bringen, einschwärzen). – rem od. mercem inscriptam (od. clam) importare od. exportare (eine Ware unverzollt ein- oder ausführen). – II) v. tr.alqd furtivum transferre per publicanos, im Zshg. bl. alqd transferre (heimlich über die Zollinie bringen). – alqd inscriptum (od. clam) importare oder exportare (unverzollt ein- oder ausführen). – geschmuggelte Ware, res non professa; res inscripta.

    deutsch-lateinisches > schmuggeln

  • 14 übersetzen

    [2343] übersetzen, I) v. tr.: 1) hinüberbringen: traicere; transmittere; transvehere; transportare. – das Heer über den Hellespont nach Italien üb., exercitum Hellesponto traicere in Italiam. – 2) den Inhalt einer Rede etc. in eine andere Sprache und deren Idiom übertragen: vertere. convertere (im allg.). – transferre (übertragen, u. zwar wörtlich). – reddere (genau wiedergeben). – interpretari (dem Sinne nach dolmetschen). – ins Lateinische üb., in Latinum convertere; in Latinam linguam transferre; sermone Latino interpretari: aus dem Griechischen ins Lateinische üb., ex Graeco in Latinum sermonem vertere; Graeca in Latinumvertere: ex Graeco in Latinum convertere od. transferre: wörtlich (buchstäblich, möglichst treu) üb., s. wörtlich ( Adv.): diese Stelle nicht üb., eum locum integrum relinquere: einenoch nichtübersetzte Komödie, comoedia integra. – II) v. intr. transmittere od. transire oder traicere oder transvehi. – über die Meerenge nach Italien üb., freto in Italiam traicere: über den Fluß schwimmend üb., flumen nando traicere.

    deutsch-lateinisches > übersetzen

  • 15 deflecto

    dēflecto, ĕre, flexi, flectum - tr. - [st1]1 [-] abaisser en ployant, courber, fléchir.    - ramum deflectere, Col. 5, 11, 14: courber une branche. [st1]2 [-] faire dévier, détourner.    - amnes in alium cursum deflexi, Cic. Div. 1, 38: rivières détournées suivant un autre cours.    - aliquem ab aliqua re deflectere: détourner qqn de qqch.    - ab aliquo oculos deflectere: détourner ses yeux de qqn.    - poét. novam viam deflectere, Liv. 39, 27, 10: en changeant de direction prendre une route nouvelle.    - fig. rem ad verba deflectere, Cic. Caec. 51: mettre l'idée sous la dépendance des mots = s'en tenir à la lettre.    - deflectere aliquem de via, Cic. Rep. 1, 68: détourner qqn du chemin.    - ab aliqua re aliquem deflectere, Quint. 10, 1, 91: détourner qqn de qqch.    - deflectere aliquid in melius, Sen. Ben. 6, 8, 1: faire tourner qqch au mieux.    - deflectere virtutes in vitia, Suet. Dom. 3: changer en vices ses vertus.    - deflectere dotes puellae in pejus, Ov. R. Am. 325: déprécier les bonnes qualités d'une jeune fille. - intr. - [st1]3 [-] se détourner, s'écarter.    - viā deflectere, Tac. H. 2, 70: se détourner de son chemin.    - in Tuscos deflectere, Plin. Ep. 4, 1, 3: se détourner pour aller en Toscane.    - fig. de recta regione, de via, Cic. Verr. 5, 176; Off, 2, 9: se détourner de la ligne droite, de sa route.    - oratio redeat illuc, unde deflexit, Cic. Tusc. 5, 80: revenons à ce point, dont nous nous sommes écartés.    - cerva ad Gallos, lupus ad Romanos cursum deflexit, Liv. 10, 27: la biche se dirigea vers les Gaulois, et le loup vers les Romains.    - deflectere in Tuscos: *se détourner du côté des Toscans* = dévier sa route pour aller en Toscane.    - deflexit jam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo majorum, Cic. Lael. 12: déjà la conduite des anciens s'est écartée un peu de la bonne ligne.    - se de curriculo petitionis deflectere animumque ad accusandum transferre, Cic. Mur. 22: retirer sa candidature et se concentrer sur l'accusation.
    * * *
    dēflecto, ĕre, flexi, flectum - tr. - [st1]1 [-] abaisser en ployant, courber, fléchir.    - ramum deflectere, Col. 5, 11, 14: courber une branche. [st1]2 [-] faire dévier, détourner.    - amnes in alium cursum deflexi, Cic. Div. 1, 38: rivières détournées suivant un autre cours.    - aliquem ab aliqua re deflectere: détourner qqn de qqch.    - ab aliquo oculos deflectere: détourner ses yeux de qqn.    - poét. novam viam deflectere, Liv. 39, 27, 10: en changeant de direction prendre une route nouvelle.    - fig. rem ad verba deflectere, Cic. Caec. 51: mettre l'idée sous la dépendance des mots = s'en tenir à la lettre.    - deflectere aliquem de via, Cic. Rep. 1, 68: détourner qqn du chemin.    - ab aliqua re aliquem deflectere, Quint. 10, 1, 91: détourner qqn de qqch.    - deflectere aliquid in melius, Sen. Ben. 6, 8, 1: faire tourner qqch au mieux.    - deflectere virtutes in vitia, Suet. Dom. 3: changer en vices ses vertus.    - deflectere dotes puellae in pejus, Ov. R. Am. 325: déprécier les bonnes qualités d'une jeune fille. - intr. - [st1]3 [-] se détourner, s'écarter.    - viā deflectere, Tac. H. 2, 70: se détourner de son chemin.    - in Tuscos deflectere, Plin. Ep. 4, 1, 3: se détourner pour aller en Toscane.    - fig. de recta regione, de via, Cic. Verr. 5, 176; Off, 2, 9: se détourner de la ligne droite, de sa route.    - oratio redeat illuc, unde deflexit, Cic. Tusc. 5, 80: revenons à ce point, dont nous nous sommes écartés.    - cerva ad Gallos, lupus ad Romanos cursum deflexit, Liv. 10, 27: la biche se dirigea vers les Gaulois, et le loup vers les Romains.    - deflectere in Tuscos: *se détourner du côté des Toscans* = dévier sa route pour aller en Toscane.    - deflexit jam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo majorum, Cic. Lael. 12: déjà la conduite des anciens s'est écartée un peu de la bonne ligne.    - se de curriculo petitionis deflectere animumque ad accusandum transferre, Cic. Mur. 22: retirer sa candidature et se concentrer sur l'accusation.
    * * *
        Deflecto, deflectis, deflexi, deflexum, deflectere. Colum. Flechir et ployer quelque chose.
    \
        Ex itinere ad visendum aliquem deflectere. Sueton. Se destourner du chemin pour aller veoir aucun.
    \
        Carinam deflectere aliquo. Lucan. Tourner, Destourner.
    \
        Deflexit consuetudo maiorum de spatio et curriculo. Cic. La maniere de faire de noz ancestres a un peu flechi, et s'est un peu esgaree hors de son chemin et de sa lice, S'est un peu changee et muee.
    \
        Deflexit de via consuetudo. Cic. La coustume a flechi, et costoyé hors le chemin.
    \
        Deflectere se de curriculo petitionis, et animum ad accusandum transferre. Cic. Delaisser la voye qu'on avoit prinse de poursuyvre et briguer un estat, et se tourner et entrer au chemin d'accusation, Laisser la poursuite des estats, et se tourner et appliquer à accuser.
    \
        Deflectere de cursu suarum actionum. Caelius ad Ciceronem. Se departir de sa maniere accoustumee de faire és choses concernantes la republique.
    \
        Deflectemus in Thuscos. Plin. iunior. Nous tournerons chemin et costoyerons vers, etc.
    \
        Lumina. Ouid. Destourner ses yeulx, Tourner ses yeulx arriere.
    \
        Deflectere de recto. Cic. Se jecter ou mettre hors du droict chemin.
    \
        Deflectere rem ad verba. Cic. Ployer et faire revenir les choses aux mots.
    \
        Belli deflectere tumultus. Stat. Tourner la guerre ailleurs.

    Dictionarium latinogallicum > deflecto

  • 16 aliorsum

    aliōrsum, zsgz. aus aliovorsum (alioversum), Adv., anderswohin, I) eig.: al. grassantes, Apul.: impetus al. tendentes, Amm.: speculum al. transferre, Gell.: a fundo al. servum transferre, ICt.: mater ancillas iubet aliam aliorsum ire, die eine hierhin, die andere dorthin, Plaut.: m. folg. quam, iumentum aliorsum duxerat, quam quo utendum acceperat, Gell. 6 (7), 15, 1. – II) übtr.: 1) in bezug auf eine Sache od. Person: sed id al. pertinet, atque alio in loco dicetur, Gell.: al. oratio properans, zu andern Dingen, Amm. – infantis al. dati facta ex oculis amolitio est, zu andern Leuten, Gell. 12, 1, 22. – 2) zur Angabe der Richtung, in anderer Absicht, in einem andern Sinne, anders, auf andere Weise, atqui ego istuc aliovorsum dixeram, Plaut. aul. 287: al. vota ceciderunt, Flor.: summa coepti prudentis aliorsum vertit, Amm.: alioversus deos interpretantur, Lact. 1, 17, 1: m. folg. atque, vereor, ne illud aliorsum atque ego feci, acceperit (aufgefaßt hat), Ter. eun. 82: si quid aliquis aliorsum atque sese habet existimet, Boëth. cons. phil. 5, pr. 3. p. 102, 24 Obb. – Nbf. aliorsus, nur Liv. 30, 38, 3 cod. Bamb. (die Ausgaben alio usquam).

    lateinisch-deutsches > aliorsum

  • 17 culpa

    culpa (altlat. colpa), ae, f., das Verschulden, die Verschuldung, die Schuld, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh. (Ggstz. laus): c. belli, Liv.: c. delicti, Cic.: c. neglegentiae, Q. Cic. – correctio huius culpae, Cic.: liberatio culpae, Cic.: satisfactio culpae, Quint. – nulla conscientia de culpa, Sall. Cat. 35, 2. – affinis culpae, Cic.: sibi nullius conscius culpae, Plin. ep.; vgl. istius nescius culpae, Verg.: expers culpae, Suet.: a culpa vacuus, Sall.: culpae reus, Cic. – c. aliena, Cic.: magna, maxima, Cic.: minor, Cic.: turpis, Cic. – Abl. culpā, durch (eigenes) V., zB. nihil mihi mali casus attulit; omnia culpā contracta sunt, Cic.: nusquam culpā male rem gessit, Nep.: culpā amittere alqd, Liv.: ebenso meā culpā, tuā culpā, suā culpā u. dgl., zB. non meā culpā saepe ad vos oratum mitto, es ist nicht meine Sch., daß ich usw., Sall.: magis adeo id facilitate, quam aliā ullā culpā meā contigit, Cic.: nemo, nisi suā culpā, diu dolet, Quint.: summā meā culpā, Cic. – culpā alcis, zB. accusatorum culpā, Val. Max.: nullā ducis culpā, Tac.: bes. oft accĭdit alqd culpā alcis, operā et culpā alcis, culpā senectutis, Cic.: ea molestissime ferre homines debent, quae ipsorum culpā contracta sunt, Cic. – abesse a culpa, sowohl v. Pers., zB. innocens est quispiam, verum tamen, quamquam abest a culpa, suspicione tamen non caret, Cic.; als v. Lebl., ferre fortunam praesertim quae absit a culpa, Cic. – abest culpa ab alqo od. ab alqa re, zB. a filio, Quint.: quicquid accĭderit, a quo mea culpa absit, animo forti feram, Cic. – non abhorrere a tali culpa (v. Pers.), Cic.: absolvere alqm culpā niveis lapillis (Ggstz. damnare nigris), Ov. – accusare populi culpam, non accusatoris, Cic. – admittere in se culpam, Ter.: enixe amovere ab se culpam, Liv.: arguere alqm culpae (Ggstz. liberare culpae), Liv.: ea culpa, quam arguo, Liv.: assignare culpae alcis imprudentiaeque, quod (daß) etc., Cic.: assignare culpae fortunam (zur persönl. Sch. anrechnen) Auct. b. Afr.: uni culpam attribuere, Cic.: augere culpam, culpam alcis rei, Cic., culpam suam, Plin. ep.: avertere omnem culpam in fraudem Carthaginiensium, Liv. – carere culpā, Plaut., Cic. u.a.: coarguere suam culpam, Cic.: commereri culpam, Plaut.: commerere culpam, Ter., culpam in se, Plaut.: committere culpam, Cic.: communicare culpam suam cum altero, Cic. – conferre culpam suam in senectutem, Cic., culpam omnem in Domitium, Cic., in me omnem illorum temporum culpam, Cic., huius circumsessionis tuae causam et culpam in alios, Cic.: ut in eo ipso, in quo reprehendatur, culpam in adversarium conferat, Cic. – in quo non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere (Platz greifen), Cic.: cum in homine nulla culpa inveniretur, Cic. – culpā contaminare personam (seinen Charakter), Cornif. rhet.: contrahere culpam (v. Pers.), Cic.: fortunam in culpam convertere, jmdm. sein Schicksal als Schuld beimessen, Cic.: corrigere virtute culpam suam, Liv. – dare alci summam laudem vitio et culpae, Cic.: dare veniam culpae, Ov.: demovere culpam ab aliis, Cic.: derivare culpam suam in alqm, Cic. – non potes effugere huius culpae poenam, Cic. – est culpa mea, tua etc., est culpa alcis, zB. sed haec mea culpa est, Cic.: tua summa culpa est, si etc., du bist am meisten schuld, Cic.: tua tamen non nulla culpa est, Cic.: nostra nulla culpa est, Cic.: de reliquo iam nostra culpa erit, si etc., Cic.: multorum est enim et varia culpa, Cic.: hominum esse istam culpam, non deorum, Cic. – est culpa in alqo od. in alqa re, zB. ego culpam non in nauarchis, sed in te fuisse demonstro, Cic.: illa modo in ducibus culpa, quod ut odio essent civibus fecerant, alia omnis penes milites noxia erat, Liv.: in hominum vitiis ais esse culpam, Cic.: dav. verschieden scit culpam in facto, non scelus esse meo, Ov. trist. 4, 1, 24. – est culpa penes alqm, zB. ego etiam illorum esse hanc culpam credidi, quae te est penes, Ter.: ne penes ipsos culpa esset cladis forte Gallico bello acceptae, Liv.: si vicarii dati, penes eos culpa est, qui etc., Traian. in Plin. ep. – esse in culpa, v. Pers.u. Lebl., zB. nos in culpa sumus, Cic.: simili sunt in culpa, qui etc., Cic.: medicus magna est in culpa, si etc., Cic.: malo Tironis verecundiam in culpa esse, quam illiberalitatem Curii, Cic.: Ggstz. extra culpam esse, zB. dico aut omnes extra culpam fuisse, aut, si uni culpa attribuenda sit, in eo maximam fuisse, qui summum imperium obtineret, aut, si omnes in culpa fuerint, oportuisse etc., Cic.: extra culpam belli esse, Liv. – excludere culpam, unmöglich machen, zB. eam dedisses hominibus rationem, quae vitia culpamque excluderet, Cic. – fateri culpam suam, Quint. – haeret omnis culpa sola in alqo, Ter.: haeret in alqo culpa crimenque, Cic. – ignoscere culpae minori, Petron.: incĭdere in hoc culpae genus non fraude, Cic.: inclinare omnem culpam in collegam, Liv.: invenire alqm in culpa, Ter. – liberare alqm culpā, Cic.: liberare alqm culpae (Ggstz. arguere alqm culpae), Liv.: luere culpam maiorum (von den Nachkommen), Curt.: sanguine liberûm suorum culpam defectionis luere, Liv.-merere culpam in alqa re, Ter., od. alqā re, zB. prave quid imperando, Mela: videndum est an minui culpa possit, Quint. – piare miserorum morte culpam hanc, Verg.: plectere culpam, Cic.: ponere se extra omnem culpam causamque, Cic.: non omnes, qui Oppianicum condemnarunt, in culpa sunt ac suspicione ponendi, als Schuld habend u. verdächtig anzusehen, Cic.: praestare culpam, für die Sch. Bürgschaft leisten, Cic.: purgare (rechtfertigen) culpam, Liv. – redimere praeteritam culpam, ausgleichen, gut machen, Planc. in Cic. ep. (vgl. redimere nullam congiario culpam, nullam alimentis crudelitatem, Plin. pan.): regerere communem culpam in alqm, Plin. ep.: remittere culpam, Val. Flacc.: a se removere culpam, Liv.: remotum esse a culpa (v. Pers.), Cic.: reprehendere alcis culpam, Cic.: residet culpa alcis rei in alqo, Cic. – subest nulla culpa, Cic. fr.: suscipere culpam, culpam alcis rei, aliquid culpae recusando, Cic.: in se suscipere istius culpam crimenque, Cic.: sustinere culpam alcis rei, die Sch. von etw. tragen, v. Pers., Cic.; u. v. Lebl., zB. horum malorum omnium culpam fortuna sustinet, Cic.; u. (v. Pers.) m. folg. quod (daß usw.), ut iam ne istius quidem rei culpam sustineam, quod minus diu fuerim in provincia, quam fortasse fuerit utile, Cic. – teneri aliquā culpā erroris humani, Cic.: transferre culpam (omnem culpam) in alios od. in se, Cic.: transferre suam culpam ad negotia, Sall.: tribuere alqd culpae alcis, Cornif. rhet., Caes. u.a. – vacare culpā, omni culpā (v. Pers.), Cic.: vacare culpā in alqa re (v. Pers.), Cic.: versari in simili culpa (v. Pers.), Cic.: vertere culpam alcis rei in gloriam alqā re, Plin. ep.: vitare culpam, Hor. – im Plur., ut hoc iam ante confirmem, in hoc uno genere omnes inesse culpas istius maximas avaritiae, maiestatis, dementiae, libidinis, crudelitatis, Cic. Verr., 5, 42: seraque fata, quae manent culpas etiam sub Orco, Hor. carm. 3, 22, 29: u. so Plur. noch Hor. carm. 4, 4, 36; 4, 15, 11. Vitr. 3, 1, 4. Apul. de dogm. Plat. 2, 27. Arnob. 1, 27 u.a. Auson. lud. sept. sap. praef. 14 u.a. – b) insbes.: α) die Schuld der Unkeuschheit, der Fall, culpa inter viros ac feminas vulgata, Tac.: celare culpam falsa sub imagine, Ov. – β) die Schuld der Nachlässigkeit, die Nachlässigkeit, die man verschuldet, si neque maiorem feci ratione malā rem, nec sum facturus vitio culpāve (durch Verschwendung oder N.) minorem, Hor. sat. 2, 6, 6 sq.: u. so Gaius dig. 17, 2, 72. Ulp. dig. 42, 5, 8. § 3. – 2) meton., die Schuld = der schuldige Gegenstand, continuo culpam (die Ursache der Seuche, das kranke Schaf) ferro compesce, Verg. georg. 3, 468. – II) übtr., das Gebrechen einer Sache (Ggstz. laus, Vollkommenheit), operum et laudes et culpae, Vitr. 3, 1, 4.

    lateinisch-deutsches > culpa

  • 18 Latium

    Latium, iī, n., I) eine Landschaft in Italien, zwischen dem Tiber u. Kampanien, mit der Weltstadt Rom, die heutige Campagna di Roma u. ein Teil der Terra di Lavoro, Varro LL. 5, 32. Mela 2, 4, 2 (2. § 59). Plin. 3, 54 sqq. Cic. Arch. 5. Hor. carm. 1, 35, 10 u.a.: seiner Ausdehnung nach zerfallend in Latium antiquum (Verg. Aen. 7, 38. Plin. 3, 56) od. vetus (Tac. ann. 4, 5), d.h. den Landstrich, der vor der Unterwerfung des latin. Bundes unter die Herrschaft der Römer die Landschaft Latium bildete u. von dem Tiber bis zum promunturium Circaeum (j. Circello) bei Anxur reichte, u. in Latium novum od. adiectum (Plin. 3, 59), d.h. die unter den Römern im Osten u. Süden hinzugefügten neuen Eroberungen (das Gebiet der Hernici, Aequi, Volsci, Aurunci) bis zum Liris. – II) meton.: 1) die Latiner, ius Latii, das latinische Recht (s. Latīnitāsno. II), Tac. – 2) = ius Latii od. Latinitas (s. d. no. II), Tac. hist. 3, 55 u.a. – Dav.: a) Latius, a, um, zu Latium gehörig, latinisch, poet. = römisch, Ov. u.a. Dichter, Colum. u. Plin.: vulnera, der Römer, Ov.: forum, i.e. Romanum, wo in Rom Prozesse verhandelt wurden, Ov. – b) Latīnus, a, um, zu Latium gehörig, latinisch, lateinisch, lingua, Cic.: sermo purus erit et Latinus, d.i. gut lateinisch = elegant, Cic. or. 79: verbum, Varro fr.: verbum (Zeitwort) minus Latinum, Hieron.: convertere in Latinum, ins Lateinische übersetzen, Cic.: ebenso vertere in Latinum, Quint.: vertere ex Graeco in Latinum, Plin. ep., od. in Latinum sermonem, Liv.: vertere orationes Latinas, Quint.: u. transferre ex Graeco in Latinum, Quint. – feriae Latinae u. bl. Latinae, die latin. Ferien, das gemeinsame Bundesfest der Latiner, an dem dem Jupiter Latialis auf dem albanischen Berge geopfert wurde, Liv. u.a.: via Latina, von der porta Latina (nahe an der porta Capena) beginnend, Liv.: Latinae coloniae, die das jus Latii (s. Latīnitās) hatten, Suet. – Compar. (vgl. Serg. expl. in Donat. 492, 7 K.), nihil conditius, nihil Latinius legi, M. Aurel. bei Fronto ep. ad M. Caes. 2, 3. p. 28, 15 N.: nihil dulcius nihilque Latinius haberemus tuis voluminibus, Hieron. epist. 58, 9: Superl., homo Latinissimus et facundissimus, Hieron. epist. 50, 2. – subst., Latīnus, ī, m., ein Latiner, Lateiner, u. Latīni, ōrum, m., die Latiner, Lateiner, d.i. α) die Einwohner in Latium, Liv. – β) die das ius Latii (s. Latīnitās) hatten, Tac.: dah. Flavia Latinae condicionis, die die Rechte einer Latinerin, nicht die einer Römerin hat, Suet. – γ) die lateinisch reden, Quint. u. Spät. – δ) Latini Iuniani, die nach der lex Iunia Norbana (i. J. 29 n. Chr.) Freigelassenen, Gaius inst. 3, 56. – Adv. Latīnē, latinisch, lateinisch, L. dicendi copia, der Reichtum lateinischer Beredsamkeit, Cic.: L. loqui, lateinisch sprechen, sowohl übh. = in latein. Sprache sprechen, Liv., als insbes., elegant-, gut-, schön (latein.) sprechen, Cic.; und (wie unser »deutsch reden«) gerade heraus-, offen sagen, Cic.: optime Latine posse, Apul.: L. reddere, ins Lateinische übersetzen, Cic.: ebenso L. transferre, Quint.: alqm L. docere, Plin. ep.: L. scire, Lateinisch verstehen, Cic., Ggstz. L. nescire, Titin. fr. u. Cic.: id nos Latine gloriosum dicimus, Plaut.: versum Graecum Latine enuntiabo, Apul.: occisum ab se Marium Latine (auf Lateinisch) clamare coepit, Frontin. – c) Latīniēnsis, e, latinisch, ager, Cic.: populus, Plin. – subst., Latiniēnsēs, ium, m., die Latiner, Cic. – d) Latiālis, e, zu Latium gehörig, latialisch, latinisch, populus, Ov.: sermo, Plin.: Iuppiter, als Vorsteher des Latinerbundes (s. Latiāris), Lucan.: L. caput, poet. = aedes Iovis Latialis s. Latiāris, Lucan. – e) Latiāris, e, zu Latium gehörig, latinisch, lateinisch, regnum, Augustin.: doctrina, Macr.: Iuppiter, als Vorsteher des Latinerbundes, dem von den Römern u. Latinern gemeinschaftlich auf dem mons Albanus geopfert wurde, Cic. u.a. (s. Garatoni Cic. Mil. 31, 85): collis, Varro LL. 5, 52. – Dav.: α) Latiar, āris, n., ein Fest des Jupiter Latiaris, Cic. ad Q. fr. 2, 4. § 2. Macr. sat. 1, 16. § 16. – β) Latiāriter, Adv., lateinisch, Mart. Cap. 5. § 426 u. 6. § 574 u. § 587 Eyss. Sidon. carm. 23, 235.

    lateinisch-deutsches > Latium

  • 19 transfero

    trāns-fero (trāfero), trānstulī, trānslātum u. trālātum, trānsferre, I) von einem Orte zum anderen tragen, hinüber-, hintragen, -bringen, -setzen, -schaffen, A) eig.: 1) im allg.: cadum hinc a me huc cum vino, Plaut.: signa ex statione, Caes.: castra trans Peneum, verlegen, Liv.: u. so castra ultra eum locum, Caes.: domos suas, seine W. verlegen (zus. = auswandern), Sen.: terras, Länder versetzen, Sen. – mit Ang. worüber? im Acc., castra Baetim, über den B., Auct. b. Alex. 60, 5 u. so transfer limen pedes, Catull. 61. – m. persönl. Objj., aegros ex lecto ad lectum, Cael. Aur.: lecto mutato ad grabata aegros, Cael. Aur.: alqm trans Alpes usque, Cic.: illinc huc transfertur virgo, Ter.: copias in Boeotiam, verlegen, Iustin. – refl., se transferre Glycerae decoram in aedem, sich begeben, Hor. carm. 1, 30, 4. – 2) insbes.: a) Gewächse versetzen, aussetzen, semina e terra in terram, Varro: brassicam, Colum.: ex arbore in arborem, pfropfen, Varro. – b) schriftlich übertragen, abschreiben, in tabulas, Cic.: verba in chartas suas, zu Papier bringen, Phaedr.: translati versus, von anderen entlehnte, Suet. – B) übtr.: 1) im allg., übertragen, bringen, wenden, versetzen, verlegen, regnum ab sede Lavini, wegverlegen, Verg.: omnia Argos, alles nach Argos verlegen (= den Argivern Sieg u. Herrschaft zuwenden od. verleihen), Verg.: bellum in Celtiberiam, Caes.: terrorem ad alqm, Liv.: concilium Lutetiam, Caes.: partem, Quint.: amores alio, Hor.: ebenso calores, Prop.: servitium, Prop.: causam in se, schieben, Nep.: so auch crimen in alqm, Cic.: in alios invidiam, Amm.: sermonem alio, Cic.: belli terrorem ad urbem, Liv.: animum ad accusandum, Cic.: vitium animi ad utilitatem, anwenden, Quint.: affectus suos in fabellas, in Fabeln einkleiden, Phaedr. – P. Sullam... ex hoc hominum numero, ex hac familiarium dignitate in impiorum partem atque in parricidarum sedem ac numerum transferetis? werdet versetzen? Cic. Sull. 77. – refl., se, sich wohin wenden, se ad artes, Cic. – 2) insbes.: a) verschieben, causam hanc integram in proximum annum, Cael. in Cic. ep.: se in annum proximum, das nächste Jahr um die Prätur anhalten, Cic. – b) anwenden auf od. zu etw., definitionem in aliam rem, Cic.: in magistratus, curationes, sacerdotia, Cic. – stellionum nomen in maledictum, zu einem Schimpfworte machen, Plin. 30, 89. – c) in eine andere Sprache übertragen, übersetzen, analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt, Quint.: ut ipsis eorum verbis utar, qui haec ex Graeco transtulerunt, Quint.: tr. eius volumina in linguam Latinam, Plin.: epistulae, quae in Graecam linguam translatae sunt, Hieron.: opuscula mea in Graecum sermonem elegantissime transtulit, Hieron.: alqd Latine ad verbum, Quint.: alqd his verbis, Quint. – d) die Bedeutung von einem Worte auf ein anderes übertragen, ein Wort metaphorisch-, figürlich-, uneigentlich gebrauchen (griech. μεταφέρειν), vocabula piscium pleraque translata sunt a terrestribus ex aliqua parte similibus rebus, ut ›anguilla, lingulaca‹, Varro LL.: verba, quae transferuntur, Cic.: verba translata, Quint., od. tralata, Cic., Metaphern, figürliche-, uneigentliche Ausdrücke. – e) translatum exordium, das fremdartige (= nicht aus der Streitsache selbst hergeleitete und nicht als ein dazu gehöriges Glied an den Vortrag angeknüpfte), Cic. de inv. 1, 26; vgl. Quint. 4, 1, 71. – f) verwandeln, alqd in novam speciem, Ov.: in o litteram secundae syllabae, Quint. – g) verändern, vertauschen, tempora (wie Praesens statt des Futurum etc.), Quint. – II) vorbeitragen, -bringen, -führen, coronam od. pecuniam regiam in triumpho, Liv.: triumphavit;... arma tela signaque aerea et marmorea transtulit, Liv. – / Über die Schreibung trafero s. Baiter not. crit. ad Cic. Tusc. 2, 5. p. 252, 22 Orell. ed. 2. – Vulg. transferis = transfers, Fulg. de err. 20, 1 cod. P.

    lateinisch-deutsches > transfero

  • 20 verlegen [1]

    1. verlegen, I) seinen bisherigen Standort etc. weg an einen andern Ort bringen: transferre od. traicere alqo (z.B. transf. castra in alium locum od. trans flumen od. ultra eum locum: u. transf. comitia ad patres [in die Kurie]: u. traic. officinas Romam). – transducere alqo (anderswohin führen, z.B. milites in alia loca). – distribuere in mit Akk. dispertire per m. Akk. (verteilen an mehrere Orte, z.B. legiones in plures civitates). – den Wohnsitz v., domicilium in alium locum transferre; sedem mutare: die Fabriken nach Rom v., officinas traicere Romam: das [2498] Lager weiter v., castra castris convertere: das Lager rückwärts v., castra referre. – II) an einen unrichtigen Ort legen, *in alieno loco ponere (z.B. librum). – III) versperren: intercludere. intersaepire (durch einen Verhau; beide z.B. den Weg, iter). – den Feinden den Weg v., hostium itineri officere. – IV) ein Buch verlegen, *operis (libri) edendi sumptus facere.

    deutsch-lateinisches > verlegen [1]

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»